Nu, ruim een jaar na de 1.9 ombouw, begon het toch weer te kriebelen. Deze auto was toch "af"? Nou, nee. Na een paar maanden door omstandigheden stilstaan was de rechter remschijf te ver ingeroest om zichzelf te herstellen. Ook kwam er af en toe een moeilijk te traceren "klonk" uit het onderstel en hing het ding in bochten nogal op één oor, met het XL onderstel wat eigelijk niet helemaal opgewassen is tegen de pk's van een 1.9 GTI blok. Genoeg excuus dus om weer wat leuks te doen met de 309 ; een GTI onderstel moest eronder!

Dus toen op het forum een complete 309 GTI voortrein werd aangeboden, met draagarmen, veerpoten, subframe, remmen, alles erbij, greep ik die kans. Ik had weliswaar al eerder GTI remmen erop gezet, maar een extra setje is nooit weg, zeker niet als je met 1 rotte en 1 kromme schijf te maken hebt... *zucht*... Dus nog 3 tientjes afgedongen en opgehaald. Die 3 tientjes heb ik aan betere reactiestangetjes uitgegeven, want 1 van beiden was naar de eeuwige rammelvelden.

Bij stralend weer het oude onderstel onder de wagen vandaan geklust. Als je goed kijkt zie je dat ik op het oude subframe een beugeltje gelast had voor een BE schakelmechanisme. Dat was nodig om er een 1.9 in te kunnen hangen. Ik noem dit een bisexueel subframe ; het MA steuntje zit er namelijk ook nog ;) Op de volgende foto zie je de onderkant van de wagen zonder subframe. Bovenaan is nog net links de carterpan en rechts de versnellingsbak te zien. Helemaal links achter de pan de onderste motorsteun. De motor hoeft tijdens deze actie niet apart ondersteund te worden, hij vertrouwt voor verticale steun toch vooral op de andere twee motorsteunen. Op de bodemplaat zie je twee witte plekken waar het subframe gemonteerd heeft gezeten. Rechts naast de uitlaat hangt het schakelmechanisme en daarvoor bungelt het stuurhuis schuin naar beneden. En die assteunen... daar moest ik ook een ander plekje voor zoeken dus.

Wat is nou het verschil?

Bij de XL en andere niet-GTI ophanging dient de stabilisatorstang meteen als achterste helft van de draagarm, om te voorkomen dat de draagarm naar voor of achter kan bewegen. Daar zit met een aantal dikke rubbers nogal wat beweging in en het uiteinde van de stabilisatorstang beweegt ook van voor naar achter als de wagen in- of uitveert. Ga je hoge eisen aan wegligging stellen, zoals bij een GTI, dan voldoet dat gewoon niet meer. De GTI heeft dus echte "wishbones", draagarmen die op twee punten aan het subframe zitten en dus geen kant op kunnen behalve omhoog en omlaag. De stabilisatorstang is apart met reactiestangetjes aan de veerpoot gekoppeld.

Voor de techneuten : Die reactiestangetjes zijn nou niet echt probleemloos, maar wel nuttig : ze doen de stabilisatorstang ongeveer 70% meer verdraaien voor dezelfde hoeveelheid overhellen, waardoor de wagen veel minder zal overhellen. Waarom dat zo is, is eenvoudig te zien als je bedenkt hoe de draagarm van het XL onderstel op en neer beweegt. Dat is een soort hefboom. Als de veerpoot (dus fusee) 5cm inveert, wordt het uiteinde van de stabilisatorstang maar ongeveer 3 centimeter omhoog meegenomen door de draagarm. Bij het GTI onderstel zit het uiteinde van de stabilisatorstang direct aan de veerpoot gekoppeld en beweegt dus de volle 5 cm mee omhoog. Ik zal de beide stabilisatorstangen eens opmeten en de diktes hier ook bij zetten. Ze zien er op de foto echter vrijwel hetzelfde uit dus het lijkt erop dat Peugeot het overhellen van de wagen flink teruggebracht heeft op de GTI modellen. Geen overbodige luxe zou ik zeggen, want mijn auto hing met het oude onderstel nogal op één oor.

Natuurlijk heeft de GTI ook standaard stuggere veren en dempers dan de XL. De GTI veer blijkt iets dikker. Geen schokkend verschil, het zou op iets van 10% stugger uitkomen.

Problemen

Zoals al bekend was, past een GTI subframe zonder problemen onder Peugjes met BE bak (Voor een MA bak mis je de steun van het schakelmechanisme en mogelijk ook het juiste motorsteun gat, hoewel mijn GTI subframe dat gat wel had). Stuurhuis mag blijven, de wagen moet alleen wel nog even uitgelijnd worden na deze operatie, sporing afstellen. De linker spoorstang kon bij mij wel een slagje gebruiken, de rest was meteen OK. Spoorbreedte is dus hetzelfde, elk verschil daarin zit in de wielen. Dat slagje van de spoorstang is echter wel essentieel, als ik dat niet gedaan had was ik vrij gauw door m'n voorbanden heen geweest. Controleer dus altijd de sporing even als je delen van de ophanging vervangen hebt. Zelfs de beun methode met de rolmaat is al beter dan niets.

Het enige probleem is de reactiestangetjes die bij sommigen de remleiding of z'n montagebeugel raken. Ik heb een paar foto's gemaakt. Op mijn 309 had ik geen ruzie met de remleiding beugeltjes. Niet eens in de buurt. Maar bij ver insturen raakte ie wel de remslang zelf. Dat heb ik tijdelijk opgelost door het beugeltje iets naar voren te buigen zodat de slang iets dichter langs het binnenscherm loopt. Of ik later alsnog de langere GTI remslang monteer die langs de andere kant van de veerpoot loopt (en dan ook het beugeltje verhuis) zie ik nog wel.

Remleiding probleem.

Deze fotos zijn op de krik genomen dus de "kop" van de reactiestang kan nooit dichter bij de slang komen. Op de foto rechtsonder zie je dat de reactiestang de remslang raakt bij volledig insturen. Op de foto daarboven zie je het beugeltje op de veerpoot waar de GTI remslang in hoort te zitten, langs de andere kant van de veerpoot. Dat is misschien wel de enige juiste manier.

Rij impressie

Super! Veel beter. Helt een stuk minder over, en in tegenstelling tot wat je zou verwachten van een stuggere voorkant is ie niet meer gaan ondersturen. Misschien zelfs wel minder. Wat stugger, wat strakker, precies wat je nodig hebt met een GTI blok in het vooronder. De neus staat ook iets lager op GTI veren. Ik vind de voorwielen nu wel erg diep wegvallen in de wielkasten ondanks de 185-banden, maarja, dat is de prijs die je betaalt voor schaapskleren. Half onder de verlichting van een tankstation heb ik dat op de terugweg nog geprobeerd te vereeuwigen, wat met flitsloze camera de volgende aparte foto opleverde: